Green Friday: het duurzame antwoord op Black Friday

⏰ Geschatte leestijd: 4 minuten

Hoge kortingen, winkelwagens vol onnodige aankopen en mensen die elkaar keihard opzij duwen voor de ingang van de winkel. Dit waren de videobeelden die we ruim tien jaar geleden zagen van Black Friday, het winkelfestijn rondom Thanksgiving in de Verenigde Staten.  

Inmiddels is Black Friday ook in Nederland een jaarlijks terugkerend fenomeen geworden, maar is het nog wel van deze tijd? Steeds meer winkeliers willen verduurzamen en Generatie Z doet geen aankopen meer wanneer het product niet groen wordt geproduceerd of verpakt. Tijd voor een tegengeluid, genaamd Green Friday.  

Laten we het groener doen 

Joly Bogers werkt inmiddels al ruim vier jaar als Fondsenwerver en Project Manager bij de Stichting Trees for All. “Met de Green Friday beweging maakt de stichting een statement tegen Black Friday. Een dag die wereldwijd voor veel overconsumptie zorgt en daarmee een grote, negatieve impact heeft op het klimaat.” 

Het eerste bedrijf dat meedeed aan de Green Friday actie was Dille & Kamille. Vijf jaar geleden besloot dit bedrijf om bomen te planten op Black Friday in plaats van kortingen te geven. Vorig jaar deden er ruim 260 grote en kleine bedrijven mee aan deze tegenbeweging van Trees for All. Op dit moment staat de teller op ruim 165 bedrijven.

Bogers legt uit: “Het doel van de actie is om bewustwording te creëren bij bedrijven en de consument. Black Friday motiveert mensen om onnodige aankopen te doen door misleidende reclames. We vinden het belangrijk om de consument bewust te maken van deze impulsaankopen en we stimuleren bedrijven om niet meer mee te doen met deze kortingsknallers. Alle deelnemende bedrijven zetten zich in om op die dag bomen te planten in binnen en buitenland. Inmiddels hebben we al ruim 60.000 bomen geplant.”  

Bedrijven die mee willen doen aan de Green Friday actie moeten zich wel aan een paar spelregels houden. Zo vragen ze bedrijven om geen kortingen aan te bieden, maar om een Green Friday actie op te zetten die niet gekoppeld is aan het verkopen van producten. Op deze manier worden consumenten niet verleid om onnodige aankopen te doen. Anders spreek je hier van greenwashing. Dat zijn reclames met de belofte dat het bedrijf een boom plant bij elke aankoop. Consumenten worden hiermee verleid om toch weer onnodige aankopen te doen.

Onder één paraplu 

Green Friday, Bring Back Friday of Future Friday zijn allemaal initiatieven om bewustwording te creëren, maar ook om andere bedrijven te inspireren. Zo sluit Dille & Kamille al een paar jaar op rij haar deuren tijdens Black Friday en gaan ze met het hele bedrijf de natuur in. Ikea wordt omgetoverd tot een kringloopwinkel waar mensen hun oude meubels kunnen inruilen en de ANWB zette vorig jaar een buitenbioscoop op met een reparatiecafé ernaast waar spullen konden worden gerepareerd in plaats van iets nieuws te kopen.  

Bever, een bedrijf dat outdoorartikelen verkoopt, omarmt ook het ethos van Green Friday met hun “For Future Fridays” initiatief. Zij nodigen klanten uit om de levensduur van hun producten te verlengen door gratis schoenonderhoud en 50% korting op kledingreparaties aan te bieden. Deze aanpak stimuleert klanten om bestaande items te behouden en te onderhouden, in plaats van nieuwe aan te schaffen, waarmee het de kernwaarden van Green Friday belichaamt. 

Dat bedrijven zich steeds vaker afkeren voor Black Friday heeft ermee te maken dat ze liever willen verduurzamen. Stakeholders, medewerkers en consumenten zijn op zoek naar bedrijven met een duurzaam imago en binnen die tijdgeest past een actie als Black Friday niet meer, het concept is achterhaald.  

Op de website van Trees for All is te zien welke bedrijven meedoen aan de Green Friday actie. Dit is niet alleen handig voor de consument, maar ook voor andere bedrijven. Het biedt een netwerk voor organisaties die groener en duurzamer willen worden en dit bereiken ze door samen te werken en elkaar te ondersteunen. 

Ook voor e-commerce bedrijven zijn er allemaal mogelijkheden om mee te doen aan de actie. “Tijdens Green Friday kunnen e-commerce bedrijven klanten op verschillende manieren aan zich binden. Dat kan door bijvoorbeeld een boom te planten voor elke klant die zich die dag inschrijft voor de nieuwsbrief. Ze kunnen een ruilmiddag van kleding en spullen organiseren voor collega’s en klanten, zodat niemand die dag iets nieuws hoeft te kopen. Of het bedrijf plaatst een post op social media over Green Friday en voor elke reactie die ze op het bericht krijgen, doneren ze een boom. Op onze website vind je een toolkit met teksten, beeld en kant-en-klare social media posts, een poster en het logo van Trees for All. Zo proberen we het voor onze deelnemers zo gemakkelijk mogelijk te maken” verteld Bogers. 

Green Friday als marketing stunt = greenwashing?

Greenwashing is het proces waarbij een bedrijf onterecht probeert over te komen als milieuvriendelijk. Wil je als bedrijf ook (de eerste) stappen maken in duurzaamheid dan is het raadzaam om naar de transparantie van jouw Green Friday acties te kijken. Is er daadwerkelijk positieve impact op het milieu? Is deze actie niet bedoeld voor commerciële doeleinden? Als deelnemer van Trees For All, word je hierop ook gewezen en bieden zij een netwerk en ondersteuning voor bedrijven die werkelijk willen verduurzamen. Om samen een positieve impact te maken. 

Het succes en de authenticiteit van Green Friday initiatieven hangen af van de integriteit en de volledigheid van de uitvoering. Als bedrijven daadwerkelijk de richtlijnen volgen en investeren in duurzame acties zonder de nadruk te leggen op consumptie, dan is dit een oprechte poging tot verduurzaming, in plaats van greenwashing. 

De toekomst 

In de afgelopen jaren hebben retailers te kampen gehad met druk op hun commerciële doelstellingen, hierdoor heeft het verduurzamen van hun productieproces voor sommige organisaties een wat minder hoge prioriteit gekregen.  

Toch ziet Bogers de toekomst van Green Friday positief in. “Zo lang we blijven kopen, blijven bedrijven kortingen aanbieden. Toch zien we Green Friday als een meerjarenplan waarbij we hopen dat steeds meer retailers mee gaan doen. Met dit tegengeluid willen we mensen niet alleen bewust maken van de negatieve effecten van Black Friday op ons klimaat, maar ook onderstrepen hoe belangrijk het is om bomen te planten.”  

Alle Green Friday deelnemers kunnen hun gedoneerde bomen planten in het Green Friday Forest. Dat evenement vindt plaats op 24 november in het recreatiegebied Het Twiske, vlakbij Amsterdam. Mee planten is de deelnemende bedrijven niet verplicht, maar wel fantastisch om te doen.